Asbest, doğal olarak oluşan bir mineraldir. Eski zamanlarda ısı direnci, gerilme kuvveti ve yalıtım özellikleri nedeniyle kumaşın yapısına katılarak yangın koruyucu yeleklerden çimentonun yapısına katılarak ev izolasyonuna kadar pek çok alanda yaygın olarak kullanılmıştır. Bu özelliklerinin yanında çok toksik olması ve karsinojenik özelliği nedeniyle 50’den fazla ülkede kullanımının yasaklanmasına neden olmuştur. Bilinen 6 farklı tipte asbest bulunmaktadır; Krizotil, amosit, krokidolit, tremolit, antofilit ve aktinolit.

Asbest maruziyeti akciğer zarı kanseri (mezotelyoma), akciğer kanseri, akciğer yapısını tutan asbestozis başta olmak üzere pekçok hastalıkla ilişkilidir. En önemli maruziyetler mesleki ve çevresel yolla olmaktadır. Asbest içeren havanın solunması nadiren acil sağlık sorunlara yol açmaktadır. Solunum havasında asbest bulunması hiçbir şekilde güvenli değildir ancak asbeste bağlı akciğer hastalıkları yoğun, tekrarlayan ve kronik maruziyetlerle ortaya çıkmaktadır.

 

Zararlı düzeydeki maruziyetler  daha çok  mesleki ortamlarda meydana gelmektedir. İnşaat işleri ve kentsel dönüşüm amaçlı bina yıkımları özellikle tehlikeli olabilmektedir, çünkü yaygın olarak kullanılan pek çok inşaat malzemesi asbest içermektedir. Bu anlamda çalışanların asbest maruziyetini önlemek ve ortaya çıkacak sağlık risklerini engellemek amacıyla tedbirlerin alınması büyük önem taşımaktadır. Ülkemizde de bu amaca yönelik olarak 2013 yılında çıkarılmış ‘Asbestle Çalışmalarda Sağlık Ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmelik’ uyarınca gerekli tedbirlerin alınması hem çalışanın hem de çevrenin korunması adına büyük önem arz etmektedir. Bu yönetmeliğe göre bu işlemleri eğitim programını tamamlamış ve kurs bitirme belgesi almış asbest söküm çalışanı/uzmanı tarafından yapılması, risk değerlendirme, ortam ölçümleri, sınır değerlerinin aşılmasını önlemeye yönelik tedbirlerin alınması, çalışan eğitimi ve sağlık gözetimlerinin belirtilen şekilde yapılması pek çok çalışanı korumak açısından önemlidir.

Doç.Dr. Özlem Kar Kurt                                                                                     Prof.Dr. Arzu Mirici
Mesleki ve Çevresel Solunum Hastalıkları-                                                        TÜSAD Başkanı

İş Sağlığı Çalışma Grubu Adına