Güneş ışınlarının azalmasıyla birlikte değişen hormonların etkisi, sonbaharın eğitim döneminin başlangıcı sayılması ve buna bağlı olarak sorumlulukların artması, tatil sürecinden çıkılması; sonbahar depresyonu, diğer adıyla ‘mevsimsel depresyona’ neden olabiliyor. Ülkemizde her 100 kişiden 5-6’sında görülen sonbahar depresyonu, ‘mutluluk hormonu’ olarak bilinen seratonin adlı hormona daha fazla duyarlı olmaları nedeniyle genellikle kadınlarda görülüyor. Acıbadem Taksim Hastanesi Klinik Psikolog Eyşan Türker, pandemi sürecinde sonbahar depresyonunun daha sık görüldüğüne dikkat çekerek, “Covid-19 pandemisinde hasta ile ölüm oranlarının yüksek olması ve sosyal izolasyonun getirdiği kısıtlamalar kaygı düzeyini artırmasının yanı sıra kişinin kendini yalnız ve çaresiz hissetmesine yol açabiliyor. Yoğun yaşanan bu duygular da depresyon için büyük bir risk oluşturuyor.” diyor. Ancak alacağınız önlemlerle sonbahar depresyonunun gelişmesini önleyebilir veya depresyona yakalandıysanız bu süreçte oluşabilecek sorunların şiddetini azaltabilirsiniz. Klinik Psikolog Eyşan Türker sonbahar depresyonuna karşı dikkat etmeniz gereken 7 kuralı anlattı; önemli öneriler ve uyarılarda bulundu! 

Genellikle 2-3 hafta sürüyor 

Uyku ve iştah problemleri, keyifsizlik, çökkünlük, artışta olan agresyon, umutsuzluk ve kaygılı ruh ile kendini gösteren sonbahar depresyonu genellikle 2-3 hafta sürüyor. Klinik Psikolog Eyşan Türker, “Eğer yakınmalar devam ederse, artık bu sorunda sonbahar depresyonundan ziyade; depresyon veya major depresyon düşünülmelidir. Burada en önemli nokta, semptomların ne kadar süredir devam ettiği, şiddetinin nasıl seyrettiği ve intihar düşüncelerinin varlığıdır. Yaşadığımız şey ne olursa olsun, işlevselliğimizi olumsuz yönde etkileyecek bir husus oluşturuyorsa, örneğin her zamanki gibi işimize gidemiyorsak, sosyal çevremiz ile temasımız azaldıysa, yaptığımız aktivitelerden eskisi gibi keyif almıyorsak, profesyonel yardım almamız süreci daha kolay atlatabilmemizi sağlayacaktır.” diyor.  

Sonbahar depresyonuna karşı 7 etkili öneri!

Klinik Psikolog Eyşan Türker, sonbahar depresyonuna karşı alabileceğiniz önlemleri şöyle anlatıyor: 

• Açık havada düzenli olarak 30-45 dakika yürüyüş yapın. Yürüyüş sırasında seratonin ve dopamin gibi kimyasalların düzeyleri değişecek, bu da ruh halinize olumlu etki edecektir.
• Sosyal olarak izole oldukça, yalnızlaştıkça çökkün ruh durumu daha kalıcı olabiliyor. Bu nedenle sosyal yaşantıya mümkün olduğunca fırsat yaratın.
• Depresyon olumsuz yeme tutumlarına yol açabildiği için düzenli ve sağlıklı bir beslenme rutini oluşturun. Yeme günlüğü, gün içinde ne yediğinizi takip etmenizi kolaylaştırabilir. 
• Depresyon uyku düzenini bozabiliyor. Bunun önüne geçmek için uykunuzu kaliteli hale getirmeniz gerekiyor. Uyumadan önce meditatif egzersizler yapın, bedeninizi gevşetmeye çalışın, uyku düzeninizi sağlayın. Ortalama 7-8 saat uyumak hem zihinsel hem de bedensel olarak daha iyi hissetmenizi sağlayacaktır. 
• Çevrenizden yardım isteyin; ruhsal durumunuzla ilgili konuşmak, yakınmalarınızı paylaşmak mutlaka iyi gelecektir.
• Kitap okumak, yazı yazmak ve bulmaca çözmek gibi zihinsel aktiviteler ruh halinizi olumlu yönde etkileyebiliyor. 
• Özellikle sabahları uyandığınızda oluşturacağınız rutinler günün geri kalanında kendinizi daha enerjik hissetmenizi sağlayabiliyor. Güne başlarken esneme hareketleri, yoga gibi bedensel aktivitelerin yanı sıra meditasyon, nefes egzersizi gibi zihinsel olarak rahatlama egzersizleri yapmanızda fayda var. 

  Aşağıda yer alan yakınmalarınız sonbahar depresyonuna işaret edebiliyor olabilir. 

• Uyku problemleri (artış veya azalma)
• İştah sorunları (artış ve azalma)
• Yoğun suçluluk duyguları
• Keyifsizlik, çökkünlük
• Artmış bir agresif ruh hali
• Hayattan zevk alamama
• Yorgunluk, bitkinlik
• Cinsel isteksizlik
• İntihar düşünceleri